Jesus Altuna eta Koro Mariezkurrenak egin dute. Eskarmentu
handiko arkeologoak dira biak.
Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusiak Jesus
Altuna eta Koro Mariezkurrenaren ‘Haitzuloetako arte paleolitikoa Euskal
Herrian’ liburuxka plazaratu du, 86 orrialdekoa, berekin DVDa dakarrena.
Bi arkeologook eskarmentu handikoak dira, aspaldi Jose
Miguel Barandiaranen laguntzaile izandakoak, eta gero hainbat indusketa eta
ikerketa zuzendutakoak.
Haitzulo hauetan aurkitutako artelanak –margolanak eta
grabatuak– deskribatzen dituzte: Venta Laperra (Karrantza Harana), El Polvorín
(Karrantza Harana), El Rincón (Karrantza Harana), Areatza (Galdames), Antoliña
(Gautegiz Arteaga), Santimamiñe (Kortezubi), Lumentxa (Lekeitio), Askondo
(Mañaria), Praileaitz (Deba), Ekain (Deba), Astigarraga (Deba), Altxerri (Aia)
eta Aitzbitarte IV (Errenteria).
Ez dituzte aipatu duela gutxi Zestoan Antxieta taldekoek
topatutako beste bi aztarnategi: Danbolinzulo eta Erlaitz. Ordurako
argitalpen-lanak bukatuta baitzeuden.
Beraz, duela 40.000 eta 10.000 urte bitarteko arteari
buruzko azalpenak irakur daitezke liburuxkan. 'Homo sapiens'-ak egindako
artelanak, Neanderthalak ez baitzuen horretarako gaitasunik; ez da aztarnaik
topatu behintzat.